Những điều cần biết về nhiễm toan hô hấp
Nhiễm toan hô hấp phát triển khi không khí hít vào và thở ra từ phổi không được trao đổi đầy đủ giữa carbon dioxide từ cơ thể với oxy từ không khí.
Nhiều điều kiện hoặc tình huống y tế có thể dẫn đến điều này. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) là một nhóm bệnh phổ biến, đặc biệt có nguy cơ gây toan hô hấp.
Trong bài viết này, chúng tôi xem xét các triệu chứng, nguyên nhân và các lựa chọn điều trị cho nhiễm toan hô hấp.
Nhiễm toan hô hấp là gì?
Nhiễm toan đường hô hấp đề cập đến mức độ axit cao trong máu do mức độ tăng carbon dioxide (CO2) trong cơ thể.
CO2 là một loại khí thải mà một người có hệ hô hấp khỏe mạnh bình thường sẽ thở ra.
Nếu nó vẫn còn trong cơ thể, CO2 có thể thay đổi sự cân bằng bình thường của axit và bazơ trong cơ thể, làm cho trạng thái của nó trở nên có tính axit hơn. Nó trộn với nước trong cơ thể để tạo thành axit cacbonic.
Với tình trạng nhiễm toan hô hấp mãn tính, cơ thể bù đắp một phần lượng CO2 bị giữ lại và cố gắng duy trì sự cân bằng axit-bazơ gần như bình thường. Phản ứng chính của cơ thể là loại bỏ nhiều axit cacbonic hơn và giữ lại càng nhiều gốc bicacbonat trong thận càng tốt.
Nhiễm toan hô hấp cũng có thể cấp tính hơn là mãn tính, phát triển đột ngột từ suy hô hấp cấp tính. Một người sẽ cần được điều trị y tế khẩn cấp đối với tình trạng nhiễm toan hô hấp cấp tính nghiêm trọng để:
- lấy lại nhịp thở bình thường
- khôi phục sự cân bằng axit-bazơ
- điều trị nguyên nhân của suy hô hấp
Cân bằng axit-bazơ và nhiễm toan
Khi nồng độ axit trong cơ thể cân bằng với nồng độ bazơ trong cơ thể, chỉ số pH của máu là khoảng 7,4.
Số pH thấp hơn phản ánh mức axit cao hơn và số pH cao hơn thể hiện mức bazơ cao hơn.
Phạm vi pH hẹp đối với chức năng bình thường là từ 7,35 đến 7,45.
Máu có tính axit, là máu có tính axit cao, xảy ra khi độ pH của máu thấp hơn 7,35. Kiềm huyết, là máu có nồng độ bazơ cao, đề cập đến độ pH trong máu cao hơn 7,45.
Nguyên nhân
Các bác sĩ phân loại nhiễm toan là chuyển hóa hoặc hô hấp tùy thuộc vào nguyên nhân chính gây ra sự mất cân bằng axit-bazơ.
Nhiễm toan chuyển hóa không xảy ra do tăng CO2 do trao đổi khí bất thường ở phổi. Thay vào đó, tăng sản xuất axit trong cơ thể hoặc mất bicarbonate có thể dẫn đến nhiễm toan chuyển hóa, ngoài các nguyên nhân khác.
Nó có thể xảy ra do nhiễm toan ceton do tiểu đường và bệnh thận, cũng như nhiều bệnh lý khác.
Nhiễm toan hô hấp xảy ra khi thở ra không thải đủ CO2. CO2 tăng lên mà vẫn ở trạng thái axit. Điều này có thể xảy ra do các vấn đề về hô hấp, chẳng hạn như COPD.
Các bác sĩ gọi nồng độ CO2 tăng lên trong máu xảy ra do nhiễm toan hô hấp là chứng tăng CO2 máu.
Tình trạng tăng CO2 trong nhiễm toan hô hấp mãn tính có thể kéo dài mà không có axit nguy hiểm trong máu do các phản ứng của cơ thể để bù đắp. Thận loại bỏ nhiều axit hơn và tái hấp thu nhiều bazơ hơn để cố gắng tạo ra sự cân bằng.
Chăm sóc y tế ngay lập tức là cần thiết nếu chức năng này của thận không còn đủ để duy trì sự cân bằng của axit và bazơ. Một người cũng nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế trong trường hợp nhiễm toan hô hấp cấp tính do suy hô hấp.
Các triệu chứng
Các triệu chứng của nhiễm toan hô hấp nói chung là ảnh hưởng của CO2 tăng lên.
Trong nhiễm toan hô hấp mãn tính, các triệu chứng này ít được chú ý hơn so với nhiễm toan hô hấp cấp tính, vì các phản ứng bù trừ trong cơ thể có xu hướng giữ cho pH máu gần bình thường.
Tác dụng axit hóa của CO2 tăng lên trong nhiễm toan hô hấp mãn tính có thể giảm trong máu. Tuy nhiên, các hoạt động bù đắp của thận không hiệu quả đối với nồng độ axit trong não, dẫn đến các triệu chứng ảnh hưởng đến suy nghĩ, giấc ngủ và trí nhớ.
Các triệu chứng này có thể bao gồm:
- đau đầu
- mất trí nhớ
- rối loạn giấc ngủ
- lo lắng và thay đổi tính cách
Trong tình trạng nhiễm toan hô hấp cấp tính, hoặc nếu tình trạng nhiễm toan hô hấp mãn tính trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, ảnh hưởng của việc tăng CO2 trong não trở nên nghiêm trọng hơn.
Các triệu chứng có thể bao gồm:
- sự hoang mang
- buồn ngủ
- sững sờ
- giật cơ
Trong nhiễm toan hô hấp cấp tính và những trường hợp xấu đi của nhiễm toan hô hấp mãn tính, máu nhanh chóng trở nên chua hơn và nguy hiểm hơn.
Ảnh hưởng của độ pH thấp hơn đáng kể trong máu bao gồm:
- giảm chức năng cơ tim
- rối loạn nhịp tim, tạo ra rối loạn nhịp tim
- tụt huyết áp
Sự đối xử
Việc kiểm soát tình trạng nhiễm toan hô hấp mãn tính tập trung vào việc điều trị bệnh cơ bản làm gián đoạn quá trình thở và trao đổi khí.
Bác sĩ cũng có thể đưa ra các phương pháp điều trị để cải thiện hô hấp, bao gồm các loại thuốc giúp mở các đường dẫn đến phổi.
Trong nhiễm toan hô hấp cấp tính, bác sĩ có thể cung cấp thông khí áp lực dương không xâm lấn, được gọi là Bi-PAP, thông qua khẩu trang. Điều này trực tiếp hỗ trợ thở.
Trong những tình trạng nghiêm trọng hơn, bác sĩ sẽ cải thiện hô hấp bằng cách đưa một ống vào đường thở để thở máy.
Phòng ngừa
Một người có thể ngăn ngừa sự khởi phát của nhiễm toan hô hấp bằng cách duy trì chức năng phổi khỏe mạnh.
Việc quản lý và theo dõi chặt chẽ các bệnh đường hô hấp lâu dài, chẳng hạn như hen suyễn và COPD, là điều cần thiết để duy trì chất lượng cuộc sống tốt và tránh các vấn đề sức khỏe thêm.
Một số loại thuốc, chẳng hạn như benzodiazepine và thuốc giảm đau cực mạnh, bao gồm cả opioid, làm giảm hoạt động hô hấp.
Khi có các vấn đề về hô hấp mãn tính hoặc nếu nhiễm toan hô hấp mãn tính phát triển từ một tình trạng khác, tránh những loại thuốc này nếu có thể có thể làm giảm nguy cơ nồng độ axit-bazơ trở nên tồi tệ hơn.
Những người cần những loại thuốc này nên dùng liều nhỏ nhất có thể.
Vì hút thuốc lá có mối liên hệ chặt chẽ với việc phát triển COPD, nên bỏ hút thuốc luôn là lựa chọn tốt nhất để giảm nguy cơ mắc các vấn đề hô hấp khác.
Béo phì cũng có thể làm giảm khả năng thở hiệu quả của một người cũng như làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đái tháo đường. Kết quả là, một chế độ ăn uống cân bằng, bổ dưỡng và hoạt động thể chất thường xuyên có lợi cho cả tim và phổi.
Lấy đi
Nhiễm toan hô hấp là tình trạng xảy ra khi cơ thể không thể thải đủ CO2, làm tăng nồng độ axit trong cơ thể vượt quá mức an toàn.
Một người bị nhiễm toan hô hấp mãn tính hiếm khi gặp các triệu chứng, vì nhiều hệ thống trong cơ thể có thể bù đắp cho những thay đổi này trong cân bằng axit / bazơ.
Tuy nhiên, tình trạng nhiễm toan hô hấp cấp tính có thể xảy ra, gây ra các triệu chứng liên quan đến não, bao gồm lú lẫn, sững sờ, buồn ngủ và giật cơ.
COPD, nhiễm toan ceton do tiểu đường và bệnh thận có thể dẫn đến tình trạng này, cùng với nhiều bệnh khác.
Các bác sĩ điều trị căn bệnh cơ bản để giải quyết tình trạng nhiễm toan hô hấp mãn tính, nhưng trong trường hợp cấp tính, có thể hỗ trợ thở bằng cách đeo khẩu trang hoặc đặt ống vào đường thở. Thuốc hỗ trợ thở cũng có thể thúc đẩy quá trình trao đổi khí lành mạnh.
Cách tốt nhất để ngăn ngừa toan hô hấp là bảo vệ sức khỏe của phổi.
Q:
Làm thế nào để biết khi nào tôi bị nhiễm toan hô hấp mãn tính nếu các triệu chứng nhẹ?
A:
Nếu bạn không bị nhiễm toan hô hấp mãn tính đáng kể và có chức năng thận khỏe mạnh, bạn có thể sẽ không nhận thấy các triệu chứng cho đến khi một đợt cấp tính xảy ra cùng với tình trạng nhiễm toan cơ bản.
Nếu bạn có một tình trạng bệnh mãn tính có thể dẫn đến nhiễm toan hô hấp mãn tính, bạn sẽ cần phải lưu ý các triệu chứng tiềm ẩn có thể dẫn đến biểu hiện cấp tính. Bác sĩ của bạn có thể làm việc với bạn để cố gắng ngăn chặn tình trạng nhiễm toan hô hấp mãn tính đáng kể hình thành hoặc trở nên tồi tệ hơn.
Bác sĩ có thể thực hiện một nghiên cứu khí máu động mạch để kiểm tra mức độ cân bằng axit / bazơ, nhằm giúp xác định chẩn đoán nhiễm toan hô hấp cấp tính hoặc mãn tính.
Câu trả lời đại diện cho ý kiến của các chuyên gia y tế của chúng tôi. Tất cả nội dung đều mang tính chất cung cấp thông tin và không được coi là lời khuyên y tế.
